Als je je op een gegeven moment begint af te vragen hoe je je gemakkelijkst verplaatst en bijvoorbeeld overweegt om op de fiets te springen, dan surf je wat op internet, lees je artikelen en ontdek je een superactieve gemeenschap die bedoeld is op om elkaar te helpen en vastbesloten is om een mentaliteitswijziging te bekomen. Kortom, je stapt een heel nieuwe wereld binnen. Het is dan ook een goed idee om je woordenschat rond mobiliteit wat uit te breiden. Uw nederige dienaar – – zelf nog wat groen achter de oren op dit gebied – biedt je dit kleine lexicon aan om te schitteren in de fietscommunities.

De actieve mobiliteit

Dit is de basis: actieve mobiliteit verwijst naar elke vorm van beweging die wordt uitgevoerd zonder enige andere energie-input dan menselijk zweet en tranen (zonder motor) en de fysieke inspanning van de persoon die zich verplaatst. Dit zijn dus ook vervoerswijzen die zelf “actief” worden genoemd, zoals lopen en fietsen, maar het kan evenzeer met rolschaatsen of steps zijn.

Ok, maar wat is dan de zachte mobiliteit?

Toen ik dit woord voor het eerst hoorde, stelde ik me eerst een klein zacht fietsje voor met een supercomfortabel pluchen zadel … jij niet? Verrassing, dat is het dus helemaal niet! Er bestaat geen echte consensus over het gebruik van deze term, maar zachte mobiliteit omvat in het algemeen het concept van actieve mobiliteit en verwijst tegelijk naar vervoersmiddelen die een geringe impact hebben op het milieu, zoals het openbare vervoer of elektrische fietsen.

De velotaf

Dit zijn de echte bekeerlingen. Zij springen ’s morgens in weer en wind op de fiets naar hun werk en ’s avonds doen ze het nog eens opnieuw, maar dan huiswaarts. De velotaf is afgeleid van het Franse dialect dat verwijst naar het werk. Hiermee bedoelen ze de mensen die op hun fiets springen voor hun woon-werkverkeer (in het mooi Nederlands zeggen we ook wel: de fietspendelaar). Deze term wordt sinds begin 2000 in welingelichte kringen gebruikt en is onderdeel geworden het gewone taalgebruik naarmate het aantal velotafeurs in de straten toenam. 

De modale transfer

Nu wordt het serieus. Deze term komt veel voor in de publicaties van overheden en mobiliteitsprofessionals (zoals ondergetekende, yep) die zich inzetten voor de overgang naar duurzame mobiliteit – de definitie van duurzame mobiliteit laat ik aan jou, zo steek je ook de handen uit de mouwen! De modal shift verwijst naar de verandering in het marktaandeel van de verschillende vervoersmodaliteiten onderling. Het wordt meestal gebruikt om aan te geven dat het aandeel van de auto afneemt ten voordele van zachte mobiliteit (en nu weet je precies wat dat betekent).

Bonus: om een punten te scoren bij de Franstalige collega’s, kan je ook kiezen voor de “transfert modal”. Het is onmiddellijk ook de ideale gelegenheid om je kennis over de Belgische politieke ambities met betrekking tot het modale aandeel van de fiets in België wat bij te schaven: 5% tegen 2024 in Wallonië, en 10% tegen 2030 in het Brussels Gewest.

Multimodaliteit

Volgens het woordenboek, en in de context van mobiliteit, betekent Multimodaal “een verplaatsing met ten minste twee verschillende vervoerwijzen”, dus bijvoorbeeld: auto + vliegtuig + motorfiets of, in een veel duurzamer perspectief: fiets + te voet + trein. En omdat een persoonlijk verhaal altijd leuker is dan een definitie uit een woordenboek, stel ik voor om Christophes getuigenis over zijn eigen multimodaliteit even te lezen.

Het volgende artikel van Brussel Mobiliteit over apps voor deelfietsen is erg handig voor wie geïnteresseerd is in de verschillende mogelijke combinaties voor zijn dagelijkse of occasionele verplaatsingen.

De e-bike

In feite is het gewoon een elektrische fiets, maar e-bike, c’est cool. Het is de verkorte versie van een fiets met elektrische ondersteuning. En als je meer wilt weten over de verschillende fietsmodellen – uiteindelijk ben je wellicht zo op dit artikel gebotst – kan ik je alleen maar aanraden om eens naar onze rubriek “Een fiets kopen” te surfen.

Induced traffic

Hier spelen we in de eerste klasse, en als je tot hier bent geraak, dan ben je intussen niet meer zo groen achter de oren en ben je klaar om naam te maken in je community met je velocipedische kennis! Het begrip “geïnduceerd verkeer” is onderwerp van veel discussie tussen automobilisten en fietsers, vooral dan rond de aanleg van nieuwe fietspaden op de hoofdwegen. Je zou terecht kunnen denken dat het verminderen van het aantal rijstroken op een reeds drukke verkeersader om een fietspad aan te leggen het verkeer nog verder zal doen dichtslibben, en toch… mobiliteitsdeskundigen hebben al vaker gezien dat het verkeer zich gewoon aan de infrastructuur aanpast. Dus volgens de logica van het geïnduceerd verkeer daalt het verkeer evenredig met de infrastructuur, zoals Louis Duvigneaud, directeur van Stratec, een bureau van mobiliteitsexperts, aan de RTBF uitlegt: “Als je het aantal stroken vermindert, kiezen sommige mensen ervoor om zich niet meer te verplaatsen, of om het via een ander vervoermiddel, op een ander tijdstip of via een andere route te doen.” Dit betekent dus dat het aanleggen van fietspaden juist een positief effect zou hebben op de doorstroming van het verkeer in de stad.

Meer lezen

Als deze korte uitleg nog niet volstaat om je dorst naar kennis te lessen, en indien je cijfers en bewijzen wil, lees dan dit heel interessante artikel van de RTBF die dieper ingaat op dit onderwerp.